Specialistische kennis over veroudering
De specialist ouderengeneeskunde is een arts die patiënten/cliënten met een complexe chronische aandoeningen medisch behandelt en begeleidt, meestal kwetsbare ouderen. De specialist ouderengeneeskunde kijkt niet alleen naar het ziektebeeld, maar óók naar de gevolgen voor het dagelijks leven van de persoon en zijn omgeving.
Als hoofdbehandelaar in het verpleeghuis werkt de specialist ouderengeneeskunde in een multidisciplinair team en voert hij de regie over de behandeling van de cliënt/patiënt. Daarnaast kan hij in de eerste lijn ook als medebehandelaar of als consulent naast de huisarts optreden. Om de meest optimale zorg en behandeling te kunnen bieden wordt samengewerkt in multidisciplinaire teams waarbij de specialist ouderengeneeskunde de regie voert.
De verpleegkundig specialist combineert verpleegkundige en medische taken, inclusief lichamelijk onderzoek, het inzetten van de behandeling en aanvullende diagnostiek.
Een verpleegkundig specialist, ook wel nurse practitioner geheten, is een verpleegkundige die een aanvullende opleiding heeft gevolgd om zelfstandig bevoegd te worden als behandelaar binnen een bepaald vakgebied. Een verpleegkundig specialist ziet patiënten/cliënten zelfstandig en mag zelf diagnosticeren, behandelen, medicatie voorschrijven en een aantal voorbehouden handelingen zoals bijvoorbeeld endoscopieën en catheterisaties uitvoeren. De verpleegkundig specialist neemt hierbij taken over van een medisch specialist of arts. De verpleegkundig specialist stelt zelfstandig een behandelplan op, overlegt met specialisten en voert medische zorg uit.
De wijk- of praktijkverpleegkundige verleent onder andere verpleegkundige hulp, adviseert en coacht collega’s, begeleidt mensen en stelt verpleegkundige diagnoses. Bij het verlenen van verpleegkundige hulp kan men denken aan taken zoals het verzorgen van een stoma of catheter (deze zorgen voor een kunstmatige afvoer van de ontlasting van een patiënt), het meten van de bloeddruk, het geven van een injectie of het aanleggen van een infuus. Ook het verschonen van verbanden en het toedienen van medicijnen horen bij de werkzaamheden.
De verpleegkundige herkent ziektebeelden en veranderingen in de gezondheidstoestand van ouderen en onderneemt de nodige actie. En heeft daarnaast een belangrijke sociale functie en een vertrouwensband met de cliënt/patiënt en naasten.
De fysiotherapeut geeft advies en biedt hulp wanneer beperkingen ervaren worden met bewegen.
Enkele voorbeelden zijn:
- Moeite met (op)staan en lopen
- Achteruitgang van de conditie
- Moeite met uit bed komen
- Angst om opnieuw te vallen na een recente valpartij
De fysiotherapeut doet aan de hand van de hulpvraag onderzoek en stelt samen met de cliënt een behandelplan op. Daarnaast geeft de fysiotherapeut adviezen en voorlichting over loophulpmiddelen. Tevens geeft de fysiotherapeut de familie en betrokkenen van de cliënt adviezen over de best mogelijke manier om de cliënt te helpen en te begeleiden tijdens het bewegen.
Gemiddeld duurt een behandeling een half uur. Het aantal behandelingen hangt af van de behoefte en de voortgang van de behandeling.
De fysiotherapeuten staan geregistreerd in het Centraal Kwaliteitsregister Fysiotherapie (CKR). Daarnaast zijn de fysiotherapeuten aangesloten bij ParkinsonNet.
Mevrouw woont in haar eigen huis. Door een chronische, progressieve neurologische aandoening heeft ze evenwichtsproblemen en een verminderde conditie. Mevrouw is door de CVA nazorg van het Ommelander Ziekenhuis Groningen terecht gekomen bij een van onze fysiotherapeuten. Haar hulpvraag was het verbeteren van haar loopfunctie en balans.
Mevrouw had ook vragen over hoe ze haar woning veilig kon inrichten en geschikt maken voor gebruik van een rollator. Zodoende is ze na verwijzing van haar huisarts bij een van onze ergotherapeuten terecht gekomen. De ergotherapeut heeft haar balansproblemen besproken met haar behandelend fysiotherapeut. Naast het plaatsen van beugels in de badkamer en wc, en een drempelhulp voor het veilig gebruik van de rollator, hebben ze samen gekeken naar de mogelijkheid van een driewielfiets. Daar was mevrouw heel blij mee. Behandelaars die samen werken komen verder.
De ergotherapeut geeft advies en biedt hulp wanneer het niet meer lukt om dagelijkse activiteiten uit te voeren. U kunt denken aan ondersteuning bij opstaan, wassen en aankleden, koken, eten en drinken, bewegen en schrijven. De ergotherapeut geeft advies over woningaanpassingen, hulpmiddelen en vervoersmogelijkheden. Daarnaast adviseert de ergotherapeut mantelzorgers over hun begeleiding.
“Dankzij de ergotherapeut kan ik me weer veilig bewegen in mijn eigen huis. Daarmee heb ik mijn vrijheid terug gekregen.”
De logopedist geeft advies en biedt hulp wanneer beperkingen worden ervaren op het gebied van spreken, kauwen en slikken. De logopedist doet aan de hand van de hulpvraag onderzoek en stelt samen met de cliënt een behandelplan op. Daarnaast geeft de logopedist adviezen, voorlichting en begeleiding aan de familie en betrokkenen van de cliënt.
Een fitte oude dag, ondanks de ongemakken van ouderdom, een langdurige ziekte of dementie? Dat begint met goed eten. De diëtist brengt samen met u uw eetgewoontes, medicijngebruik en leefstijl in kaart. Op basis van die informatie en uw wensen geeft de diëtist een voedingsadvies op maat. Daarna is de diëtist er om u te adviseren bij het volgen van het dieet. Door het juiste dieet zult u zich fitter voelen, meer weerstand hebben en sneller herstellen na een ziekte. De aangesloten diëtisten hebben specifieke kennis van ondervoeding en voeding bij ouderen met dementie. In de thuissituatie kan de begeleiding nog een tijdje worden voorgezet.
Een oudere mevrouw is tijdelijk opgenomen in een verpleeghuis en kan gelukkig weer naar huis. In het verpleeghuis heeft ze aanvullende voeding gekregen, omdat het met de normale voeding niet lukte om aan de voedingsbehoefte te voldoen. Iets dat vaker voorkomt bij ouderen. Thuis moet mevrouw de voeding nog een tijdje blijven gebruiken, als het ‘gewone’ eten goed gaat heeft ze dat hopelijk niet meer nodig. De diëtist bezoekt mevrouw de eerste tijd nog een paar keer om met de weegschaal ‘onder de arm’ het gewichtsverloop goed in de gaten te houden en zo nodig adviezen te geven.
“Met de weegschaal onder de arm houdt de diëtist nog even een vinger aan de pols”
De psycholoog is gespecialiseerd in de behandeling van oudere mensen met complexe lichamelijke of neurologische aandoeningen. Zoals dementie, de ziekte van Huntington, (niet aangeboren) hersenletsel of de ziekte van Parkinson. Een lichamelijke of neurologische aandoening kan u flink uit uw evenwicht brengen. U voelt zich misschien somber, depressief, angstig of onzeker. Of u heeft vragen over het geheugen of veranderd gedrag. Onze psychologen weten wat ouder worden met u doet en kennen de ziektebeelden die op latere leeftijd vaak voorkomen.
Onze psychologen onderzoeken, adviseren en behandelen. Behandelingen bestaan uit mediatieve therapie, cognitieve- en gedragstherapie, oplossingsgerichte therapie, trauma-behandeling. Hoe de ondersteuning er precies uitziet, hangt af van uw hulpvraag. Misschien wilt u alleen maar duidelijkheid over wat er met u aan de hand is. Of u wilt dat uw klacht vermindert of dat u ermee leert omgaan. Onze psychologen betrekken altijd uw naasten bij de ondersteuning. Want uw naasten zijn belangrijk voor u. Soms vragen uw naasten zelf om hulp, omdat ze zich zorgen maken over u.
We vinden het belangrijk om u en uw naasten goed te leren kennen, daar besteden we veel tijd aan. Dat doen we door gesprekken te voeren, maar ook door bijvoorbeeld het levensverhaal op te schrijven in samenwerking met de familie. We onderzoeken gedrag, samen met de zorgteams, waarbij we de verschillende bevindingen samenvoegen om een goed beeld te schetsen. We proberen zo goed mogelijk te begrijpen waarom iemand doet wat hij doet.
Met regelmaat voeren we diagnostisch onderzoek uit naar bijvoorbeeld het cognitieve functioneren van een cliënt. We volgen daar bij de landelijke richtlijnen rondom diagnostiek. Je ziet ons dan ook regelmatig met ons onderzoekskoffertje op pad gaan, daarin zitten allerlei soorten testen die we gebruiken bij ons onderzoek.
Een casemanager is uw vaste contactpersoon die de persoonlijke en intensieve begeleiding voor zijn of haar rekening neemt. De casemanager staat naast iemand met dementie vanaf de diagnose tot aan het overlijden of opname in een verpleeghuis. Voor mantelzorgers is de casemanager een luisterend oor en aanspreekpunt.
De weg vinden in alle wetten, regels en zorgmogelijkheden rondom dementie is best ingewikkeld. Een casemanager dementie helpt hierbij. Een casemanager is een onafhankelijke en vaste begeleider voor mensen met dementie én hun naasten. Een casemanager informeert, begeleidt, denkt mee, adviseert en regelt zorg. Zo helpt de casemanager om te gaan met de ziekte en met de gevolgen ervan in het dagelijks leven.
Als u te maken krijgt met ziekte, eenzaamheid of het wegvallen van dierbaren, roept dat vaak veel vragen op. Vragen over zin en zingeving; vragen over het waarom van vele dingen, over geloof, leven, lijden en dood. De geestelijk verzorger helpt u bij het zoeken naar nieuwe antwoorden en bronnen van kracht. Warme aandacht voor wie u bent en wat u bezighoudt; dáár gaat het om.
Een geestelijk verzorger biedt begeleiding, hulpverlening en advisering bij zingeving, levensbeschouwing en bij indringende gebeurtenissen. Hij begeleidt mensen door middel van gesprekken, actief luisteren en rituelen. Een geestelijk verzorger is géén behandelaar. De geestelijk verzorger heeft een beroepsgeheim met betrekking tot de mensen die een beroep op hem/haar doen en zorgt dat de cliënt een vrijplaats heeft om over zijn leven te praten.
Muziek heeft invloed op uw stemming en uw gedrag. Met dat gegeven werkt de muziektherapeut. Muziektherapie is een vaktherapie die gebruikmaakt van die bijzondere eigenschap van muziek. Het kan helpen om meer manieren te vinden om met anderen om te gaan, bij het doorbreken van eenzaamheid en het leren omgaan met emoties en grenzen. Ook kan muziektherapie angst- en spanningsklachten verminderen. De structuur van de muziek geeft een gevoel van veiligheid en geborgenheid. We stimuleren verbaal en non-verbaal contact, zoals meezingen of bewegen.
Muziektherapie is een vorm van behandeling, gebaseerd op het maken en beleven van muziek en klank. Door actief muziek te maken (zingen, schrijven van een lied, bewegen op muziek, muziekinstrument bespelen, zintuigbeleving) óf door te luisteren naar muziek. De therapie vindt plaats in klein groepsverband of individueel. De vorm is afhankelijk van uw hulpvraag. U heeft geen muzikale vaardigheden of voorkennis nodig om deel te kunnen nemen.
Muziek kan het onbenoembare noemen en het onkenbare mededelen. L.Bernstein
Een ouderenpsychiater is een arts die ouderen met psychische klachten, psychotische stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, depressies en vergelijkbare emotionele of gedragsmatige problemen behandelt. Bij ouderen spelen er vaak meerdere problemen en aandoeningen tegelijk. Soms zijn de psychische problemen al eerder in het leven ontstaan, soms ontwikkelen ze zich op oudere leeftijd.
Naarmate mensen ouder worden zijn ze gevoeliger voor stress. De balans is sneller verstoord. Kleine verstoringen in de balans kunnen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en functiebeperkingen.
Naast psychische en lichamelijke problemen en aandoeningen kunnen er bij ouderen ook beginnende geheugenproblemen zijn.
De ouderenpsychiater heeft specialistische kennis en ervaring op dit gebied.
Bij psychomotore therapie (PMT) gaat het om de wisselwerking tussen lichaam en geest. De psychomotorisch therapeut werkt met de signalen die uw lichaam afgeeft. Met oefeningen leert u zich hiervan bewust worden. De behandeling kan zich richten op het vergroten van lichaamsbewustzijn en leren luisteren naar de signalen van je lichaam.
Er wordt van verschillende technieken gebruikt gemaakt: ontspanningsoefeningen, hartcoherentie, mindfulness technieken, oefeningen om innerlijke sensaties van het lichaam te ervaren, verschillende massagevormen en yoga. Psychomotore Therapie (PMT) is een behandeling die u zowel individueel als in groepsverband kunt volgen.
De complexe problematiek van de oudere cliënten/patiënten eist een bijpassende expertise. Niet alleen wat betreft ziektebeelden, zoals van diverse vormen van dementie, maar ook van somatische klachten bij bijvoorbeeld depressie en rouw, en van onbegrepen gedrag. Bij veel ouderen spelen psychische, sociale en cognitieve problemen door elkaar.
De aangesloten behandelaren hebben specialistische kennis over alle facetten van veroudering en zijn ervaren in de omgang met ouderen en hun mantelzorgers. Ook hebben zij kennis van de regionale sociale kaart. Om goede kwaliteit van zorg te kunnen leveren, moeten zowel het netwerk rond de cliënt/patiënt als de intramurale en extramurale zorg goed samenwerken.
Een team bestaat uit medewerkers van verschillende organisaties, ieder brengt een stukje eigen expertise in. De behandelaren zijn gewend om met elkaar samen te werken en in staat om de juiste deskundigheid op het juiste moment in te zetten. Ze kijken vanuit verschillende invalshoeken en met veel betrokkenheid naar specifieke wensen en mogelijkheden. Er ontstaat een compleet beeld van de behandelbehoefte en waar nodig creatieve en nieuwe oplossingen om cliënten/patiënten te ondersteunen bij hun welbevinden.
Indien gewenst kunnen zij een onderzoek doen naar zowel lichamelijke als geestelijke aandoeningen.